KRUŠEVAC

Kruševac je jedan od gradova u Srbiji gde sam bio više puta. Ipak ne bih mogao da kažem da ga dobro poznajem. Jer uglavnom su to bili jednodnevni boravci. Tako da se upoznavanje svodilo na traženje mesta za parkiranje. Ili prolazak od sedišta Škole do nekog od ugostiteljskih objekata. Od restorana u kojima sam često bio danas nije ostalo mnogo, „Konak“ i picerija „ET“. Moji boravci u Kruševcu su bili vezani za zgradu Narodnog univerziteta u Kosnčićevoj ulici broj 4. Tu su bile prostorije Više škole za industrijski menadžment.

Sa ovom školom ću sarađivati od njenog osnivanja 1993. godine, a honorarni nastavnik ću postati pet godina kasnije, 1998. godine. I to ću ostati punih deset godina, do 2008. godine.

Možda najinteresantniji boravak u Kruševcu bio je onaj iz 1993. godine. Bilo je to na jedan od kruševačkih vašera. Tog dana je održan sastanak nastavnog veća Škole na kome su se razmtrala pitanja početka rada Škole. Sastanak je održan u prostorijama hotela „Evropa“ u blizini spomenika Kosovskim junacima.

Još jedna potvrda da u Srbiji sve počinje u kafanama. Posle sednice otišli smo u jednu od pilot fabrika u kojima će studenti da peku menadžerski zanat. Fabrika se bavila proizvodnjom posuda od plastike i nalazila se u predgrađu Kruševca, Čitluku.

Tu smo dobili po veliku plastičnu kantu od 50l i nekoliko manjih plastičnih kofa. Iz fabrike, sve sa poklonima odosmo u restoran „Sunce“ na ručak. A onda krenusmo autobusom za Čačak. Na putu do stanice i na samoj stanici svi su se interesovali gde smo kupili kante. Gotovo da smo bili atrakcija na kruševačkim ulicama. Bilo je to u proleće, kada je u Srbiji vladala najžešća inflacija.

Do Kruševca i natrag

Do Kruševca sam u početku uglavnom putovao autobusom. Putem, koji je i mnogi drugi pravi srpski specijalitet. Za tih sto kilometara treblo je oko dva sata. Jer gotovo da se radi o ulicu u naselju. A i onaj deo koji ne prolazi kroz naselja načičkan je izlazima direktno iz dvorišta koja se nalaze pored puta.

Sedamdesetih i osamdesetih godina počeše da se oko većih gradova prave obilaznice. Ali vrlo brzo gradovi se proširiše i na njih. Pa opet sobraćaj krenu kroz naselje. Kruševac je pomalo buio izuzetak. Jer je obilaznica bila pomerena prilično daleko od grada, skoro uz samu Moravu.

U to vreme na relaciji Čačak – Kruševac je još uvek saobraćao voz, koji je povezivao dva čvorišta – Požegu i Stalać. Nažalost niko nije imao sluha da ovu prugu revitalizuje, čak da je učini dvokolosečnom. Jer bi se onda na relaciji Užice – Stalać obezbedio brz i udoban prevoz. I smanjio saobraćaj na već pomenutoj auto saobraćajnici. Treba podsetiti da su železničke stanice u svim gradovima praktično u centru grada. Time bi se smanjio intenzitet drumskog saobraćaja, ali i smanjile gužve u gradovima, zbog potrebe za parkinzima.

Rasadnik glumaca

Kruševac, kao retko koji grad je poznat kao glumački rasadnik. Jer odavde potiču takve glumačke veličine kao što su: Miodrag Petrović Čkalja, Milan Puzić, Vlastimir Stojiljković, Radmila Savićević, Ljubinka Bobić. I mnogi drugi ne manje vredni, kao što su Taško Načić, Bata Paskaljević, Tadmila Živković.

A među njima je i generacija mladih glumaca, koja tek stiče svoje mesto na „daskama koje život znače“. Ponekog sam svakako izostavio, što ne umanjuje njihovu vrednost i mesto na glumačkom nebu Srbije. Ali ipak podsetimo se Vojina Ćetkovića, Marka Živića, Sergeja i Branislava Trifunovića, Natašu Marković.

U Kruševcu postoji jedinstveni Trg glumaca na kome se nalazi sedam bista glumaca rođenih u Kruševcu. U gradu deluje Kruševačko pozorište koje pod tim imenom deluje od 1946. godine.

Malo istorije

Kruševac je verovatno najpoznatije kao prestonica dela srednjevekovne Srbije kojim je vladao knez Lazar Hrebeljanović. Na to vreme podsećaju i ostaci utvrđenog grada i crkva Lazarica.

Pored onovremenskih svedočanstava postojanja Kruševca na to vreme podseća i spomenik kosovskim junacima. Delo je vajara Đorđa Jovanovića i nalazi se u centru grada od Vidovdana 1904. godine.